Heb je het gevoel dat je hoofd niet altijd mee wil? Er is een makkelijke en relatief snelle manier om je bovenkamer even een opfrisbeurt te geven. Fysieke activiteit en tijd doorbrengen in de natuur hebben talloze voordelen voor zowel ons denkvermogen als mentale gezondheid. Laten we eens kijken naar wat deze voordelen zijn, hoe ze werken en enkele tips om te beginnen.
Wat zijn de voordelen?
- Verbeterde stemming: Mensen ervaren minder stress of angst en een beter humeur wanneer ze even tijd doorbrengen in beweging of in de natuur. Op de lange termijn hebben beweging en natuur zo ook een mogelijke beschermende of herstellende functie bij depressie en andere mentale aandoeningen.
- Betere focus en geheugen: Studies vinden dat beweging en tijd doorbrengen in de natuur heel wat cognitieve functies (zoals plannen, beslissingen nemen, oplossingsgericht denken) verbetert. Daarnaast versterken ze het geheugen, vermindert het de mentale vermoeidheid en vergroot het de aandachtsspanne. Dit is niet alleen een winst op korte termijn. Op de lange termijn vertraagt het ook nog eens de veroudering en achteruitgang van ons brein!
- Verhoogde creativiteit: De bovenstaande effecten gecombineerd met de afwisselende en frisse zintuigelijke input van een gezonde dosis natuur doet wonderen voor onze creativiteit!
- Beter slapen: Beweging kan de slaapkwaliteit verbeteren en tijd doorbrengen in de natuur kan helpen bij het reguleren van ons slaap- en waakritme, wat leidt tot betere slaappatronen.
Hoe gaat dit in zijn werk?
Er zijn verschillende mechanismen die de voordelen van fysieke activiteit en natuur kunnen verklaren. Sommige zijn heel biologisch van aard, andere eerder psychologisch.
- Beweging veroorzaakt een verhoogde bloed- en zuurstoftoevoer naar de hersenen waardoor alles beter stroomt en werkt.
- Beweging en blootstelling aan de natuur stimuleren beide de afgifte van allerlei stofjes (o.a. serotonine, dopamine, …) in ons lichaam. Deze natuurlijke chemicaliën leiden onder andere tot een verhoogd gevoel van geluk en verminderde gevoelens van stress en angst. Een bepaalde stof – brain-derived neurotrophic factor of BDNF – is één van de zeldzame substanties die de aanmaak van nieuwe cellen in onze hersenen kan activeren. De productie van cytokines gaat dan weer ontstekingsmechanismen in ons lichaam tegen.
- Psychologisch fungeren beweging en tijd doorbrengen in de natuur als een goede time-out voor de dagdagelijkse sleur en zorgen. Zo heb je een welkome afleiding om daarna met vernieuwde moed en energie je opdrachten of uitdagingen aan te pakken.
- Daarnaast maakt beweging – wat eigenlijk een fysieke stressor is – ons weerbaarder tegen de vele mentale stressprikkels die ons moderne leven kent.
- Ondanks alle culturele veranderingen en technologische vooruitgangen functioneert ons brein en lichaam eigenlijk nog net hetzelfde als vele duizenden jaren geleden. Onze verre voorouders waren veel in beweging en leefden in contact met de natuur. Daardoor zijn dit nog steeds één van de sterkste mechanismen om te ontspannen.
hoe begin je eraan?
De grote hamvraag! Gelukkig gaan veel artsen vaker beweging en natuur voorschrijven tegen stress en depressieve klachten. Maar je hoeft niet op een arts te wachten om te starten! Beweging en natuur ligt binnen ieders bereik.
Wat bewegen betreft hoef je heus niet te beginnen trainen voor een marathon. Streven naar 150 minuten per week aan een matige intensiteit doet al wonderen. Begin met korte wandelingen of lichte oefeningen en verhoog geleidelijk je activiteitenniveau na verloop van tijd. Zoek vooral ook activiteiten die je leuk vindt. Misschien zijn klassieke beweegvormen als wandelen, fietsen of tuinieren is, maar misschien vind jij eerder je ding in bosbaden, geocachen of vuilniskanoën?
Voor de natuur geldt dat de positieve effecten krachtiger worden naarmate de biodiversiteit groter is. Natuurlijk grenst niet iedereen zijn achtertuin aan het Zoniënwoud, de Noordzee of de Kalmthoutse Heide. Weet dan dat een stadspark of het water van een rivier ook al positieve effecten heeft. Het belangrijkste is dat je even de tijd neemt om echt connectie te maken met de natuur rondom je heen. Je verhoogt daarnaast ook nog eens de impact als je gaat bewegen in de natuur. Ga op zoek naar een maatje om samen met jou op verkenning te gaan en zo elkaars motivatie hoog te houden.
Samengevat, door regelmatig tijd door te brengen in de natuur en fysieke activiteit in je routine op te nemen, kun je talloze voordelen voor je denkvermogen en je mentale gezondheid ervaren. Het is een geweldige manier om de stress van het dagelijks leven te verminderen en een positieve impact te hebben op je humeur, energieniveau en algemeen welzijn.
